Beyin Tümörü Belirtileri, Tanı ve Tedavisi

Beyin tümörü, beyin veya merkezi sinir sisteminde yer alan hücrelerin anormal ve kontrolsüz bir şekilde çoğalmasıdır. Vücudun farklı bir bölgesinde bulunan kanserli hücreler kan dolaşımıyla beyine ulaşarak tümör meydana getirebilir. Beyin tümörleri iyi huylu (benign) ve kötü huylu (malign) olarak ikiye ayrılır.

Beyin, sert ve kafatası tarafından korunan bir yapıdır. Bu derece sınırlı bir alanda bulunan herhangi bir büyüme ciddi sorunlara yol açabilir. İyi veya kötü huylu olmasına bakılmaksızın tüm tümörler büyüdüğünde beyne baskı yapmaya başlar. Tümör karakterine bağlı olarak düzenli veya düzensiz bir şekilde büyümeye devam eder, kafatası içindeki basıncın artmasına neden olduğu için beyinde hasara yol açarak yaşamı tehdit edebilir.

Ciddi bir sağlık sorunu olan beyin tümörlerinin mutlaka tedavi edilmesi gerekir. Tedavi tümörün türü, büyüklüğü, konumu ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Uygulanacak yöntem multidisipliner bir sağlık ekibi tarafından belirlenir.

Beyin Tümörü Hangi Yaşlarda Görülür?

Beyin tümörü, her yaşta ortaya çıkabilir. İlerleyen yaşlarda daha sık görülmesine rağmen özellikle 10 yaşın altındaki çocuklar ve 70 yaşın üzerindeki yetişkinler arasında daha sık rastlanır. Çocuklarda beyin tümörü belirtileri, yetişkinlerde görülen beyin tümörlerinden farklı tiplere ve davranışlara sahip olabilir. Genellikle erkeklerde kadınlara oranla daha sık görülür.

Her yıl 100 bin kişinin 5-7’sinde beyin tümörü tespit edilmektedir.

Beyin Tümörü Neden Olur?

Günümüzde beyin tümörlerinin kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak araştırmalar, bazı faktörlerin beyin tümörü riskini artırabileceğini göstermektedir. Genetik faktörlerin bazı beyin tümörleriyle direkt olarak ilişkisi olduğu bilinmektedir. Bununla birlikte radyasyona maruz kalmak, kanserojen maddeler, bazı hormonlar, virüsler, kimyasallar da beyin tümörü oluşumunda risk faktörleridir.

“Beyin tümörü neden olur” sorusuna cevap bulma arayışı halen yoğun olarak devam etmektedir.

Beyin Tümörü Belirtileri Nedir?

Beyin tümörü belirtileri tümörün büyüklüğüne, konumuna, hangi beyin alanını baskıladığına bağlı olarak değişiklik gösterir. Bazı tümörler beyin dokusuna doğrudan zarar vererek istila ederken, bazı tümörler ise beyinde bulundukları alanın çevresine baskı yapar. Sinsi bir şekilde büyümesini sürdürebilen tümör, beyin içerisinde baskı yapmaya başlayana kadar çoğunlukla bir semptom göstermez.

Uzun süreli ve geçmeyen baş ağrısı, yaygın bir beyin tümörü belirtisidir ve sıklıkla görülür. Diğer belirtiler arasında bulantı, kusma, zihinsel değişiklikler, kollarda ve bacaklarda uyuşma, denge sorunları, kas güçsüzlüğü, duyu kaybı ve epileptik nöbetler yer alır.

Beyin Tümörü Nasıl Anlaşılır?

Beyin tümörünün teşhisi için ilk adım hastanın fizik muayenesi ve tıbbi geçmişinin incelenmesidir. Detaylı bir hastalık öyküsü, hastalığın ön tanısı için önemli bir veridir. Daha sonra hekim hastanın göz bebeklerine ışık veren bir alet olan oftalmoskopu kullanır. Böylece hastanın ışığa nasıl tepki verdiği ve optik sinirde herhangi bir şişlik olup olmadığının tespiti yapılır. Kafatası içindeki basınç arttığında optik sinirde şişlikler meydana gelebilir.

Fizik muayene sonrası hekim tanı ve tedavi için aşağıdaki yöntemlerden birini veya birkaçını kullanabilir:

Bilgisayarlı tomografi (BT):

Beyindeki bir kitle ya da kanama alanının tespitinde hızlı ve kolay ulaşılması sebebiyle ilk tercih edilen yöntemlerden biridir. Beynin kesitsel görüntülerini elde etmeye yardımcı olur, tümörlerin boyutu, şekli ve yerleşimi hakkında bilgi sağlar.

Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG):

Manyetik rezonans görüntüleme (MRG), beyin tümörlerinin kesin tanısı için yaygın olarak kullanılan bir görüntüleme yöntemidir. Bu yöntem beyin dokusunun ayrıntılı bir şekilde incelenmesine olanak sağlar ve tümörün büyüklüğü, yeri ve yayılımı hakkında detaylı bilgi verir. MRG, farklı görüntüleme tekniği ve ek yöntemlerle birlikte kullanıldığında daha hassas bir değerlendirme yapılmasına olanak tanır.

Anjiyografi:

Anjiyografi, özellikle BT ve MRG gibi özellikli tanı yöntemlerinin kullanılmadığı yıllarda en sık başvurulan tanı yöntemiydi. İşlem sırasında genellikle kasık bölgesine enjekte edilen bir boya kullanılır. Boya beyindeki arterlere gider, tümörlerin kan akışının tespitini sağlar. Bu bilgi özellikle ameliyat sırasında faydalıdır.

Biyopsi: Beyin tümörünün türünü ve tedavi yöntemini belirlemek için şüpheli durumlarda ilgili alandan doku örneği alınarak patoloji laboratuvarında incelenir. Biyopsi cerrahi olarak alınabileceği gibi, bazı durumlarda minimal invaziv yöntemlerle de (iğne kullanarak) gerçekleştirilebilir.

PET/BT: Aktif hücrelerin faaliyetlerini gösteren bir görüntüleme yöntemidir. Tümörlerin metabolik aktivitesini değerlendirmede kullanılır.

Beyin tümörü nasıl anlaşılır noktasında yukarıda bahsedilen tanı yöntemleri, şüpheli bir beyin tümörünün varlığını doğrulamak, tümörün tipini ve karakteristiklerini belirlemek, büyüklüğünü, konumunu ve yayılımını değerlendirmek için gereklidir.

Beyin Tümörü Tedavisi Var mı?

Beyin tümörü tedavisi kitlenin türüne, boyutuna, bulunduğu yere ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak planlanır. Yine de iyi ve kötü huylu tüm tümörlerde öncelikli ve en yaygın tedavi beyin tümörü ameliyatıdır. Burada amaç, sağlıklı bölgeye zarar vermeden tümörü olabildiğince uzaklaştırmaktır. Beyin tümörü ameliyatı sonrası süreç kemoterapi ve radyoterapiyle desteklenebilir.

Bazı tümörler kolay ve güvenli bir şekilde çıkarılabilirken, bazılarının daha hassas bölgede yer alması sebebiyle kitleye daha zor ulaşılabilir.

Beyin tümörü ameliyatı kaç saat sürer sorusu hastaların çoğunlukla cevabını merak ettiği bir konudur. Ancak operasyon süresi oldukça değişkendir, genellikle 5 ila 14 saat arasında sürebilir. Ameliyatın tamamlanması ve tümörün tamamen çıkarılması için gereken sürenin planlaması, cerrahın deneyimi ve operasyonun karmaşıklığı gibi etkenlere bağlı olarak yapılır.