Epilepsi Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Epilepsi Hastalığı Nedir?

Epilepsi kronik bir hastalıktır. Halk arasında sara hastalığı olarak da bilinir. Beynin bir bölgesindeki hücrelerinin anormal ve aşırı uyarılması sonucu beyin fonksiyonlarının bozulmasıyla meydana gelen ve aniden gelişen nöbetlerle kendini belli eden bir nörolojik bozukluktur.

Epilepsi, çocukluk döneminde ya da ileri yaşlarda herhangi bir yaşta başlayabilir ve farklı sebeplere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Epilepsi hastalığı çoğunlukla antiepileptik ilaçlar ve bazı durumlarda cerrahi tedavilerle kontrol altına alınabilir.

Epilepsi Belirtileri Nelerdir?

Epilepsi belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bazı kişilerde belirtiler hafifken, bazılarında ise şiddetli olabilir. Gözlemlenmesi gereken belirtiler:

• Ani ve şiddetli kas spazmları
• Bilinç kaybı ve onu takip eden kafa karışıklığı
• Nefes alıp vermede zorluk
• Karın ağrısı veya mide bulantısı
• Ağızda köpüklenme
• Gözlerde titreşim veya ani hareketler
• Baş dönmesi veya sersemlik hissi
• Halsizlik, yorgunluk veya bitkinlik
• Ani duygusal tepkiler veya değişiklikler
• Hafıza kaybı veya bellek sorunları
• Diş kenetlenmesi, dilin ısırılması

Epilepsi nöbeti aniden ortaya çıkar ve genellikle 30 saniye ile 2 dakika arasında sürer. Bazı durumlarda, kriz uzun sürebilir veya birbiri ardına tekrarlanabilir. Tanı konulabilmesi ve uygun tedavinin başlatılması için belirtiler gösteren kişi acil tıbbi yardım almalıdır.

Epilepsi Tanısı Nasıl Konur?

Epilepsi tanısı konulması, hekimin kapsamlı tıbbi değerlendirmesi ile gerçekleştirilir. Epilepsi hastalarının davranışları ve genel sağlık durumlarıyla ilgili bilgi edinilir. Ailede epilepsi öyküsünün olması da önemli bir faktördür. Kısa süreli elektroensefalografi (EEG), uyku EEG’si, kranial görüntüler ve kan tetkikleri de tanı koyarken gerekli olabilir.

EEG cihazı ile video kaydı yapılır ve epilepsi krizleri sırasında hastanın davranışları gözlemlenir. Bu test, nöbetlerin tipini ve ne kadar sıklıkla meydana geldiğini belirlemeye yardımcı olur.

Bunların yanı sıra, hastaya epilepsi tanısı koyulurken hasta ve yakınlarının vereceği bilgiler de çok önemlidir.  

Epilepsi krizi sırasında bunları yapmayın:

• Kasılmaları engellemeye çalışmayın.
• Kolonya koklatmayın.
• Dişleri ve kitlenen çeneyi açmaya çalışmayın. Ağzına bir şey sokmayın. Bu çene ve dişlerde hasara sebebiyet verebilir.
• Suni solunum yapmaya çalışmayın. Kasılmalar bitince solunum geri gelecektir.
• Kişinin yüzüne su dökmeyin.
• Hasta kendine gelene kadar su, yiyecek veya ilaç vermeyin. Bilinci yerinde değilken verdiğiniz gıda ağızda birikerek solunum yollarını tıkayabilir.

Peki ne yapılmalı? Öylece oturup izleyecek miyiz?

• Öncelikle sakin olmaya çalışın. Hastanın yanından ayrılmayın.
• Hastayı düz bir zemine yatırın. Başının altına bir yastık veya bir şey koymayın, bu kişinin solunumunu engelleyebilir.
• Hastanın hareketlerini durdurmaya veya engellemeye çalışmayın.
• Çevredeki kalabalığı uzaklaştırın. Hastayı zarar verme olasılığı bulunan kesici/delici cisimleri, sivri uçlu eşyalardan uzaklaştırın.
• Kravat, kemer gibi sıkı giysileri gevşetin, varsa gözlüğünü çıkarın.

Epilepsi Tedavisi Nasıl Yapılır?

Epilepsi hastalığı nasıl geçer sorusuna cevaben, çocukluk çağının iyi huylu genetik epilepsilerinin ergenlikte düzelebildiğini söylersek yanlış olmaz. Bazen de epilepsiler ergenlik döneminde başlar, ömür boyu tedavi gerektirebilir. Epilepsi tedavisi, hastanın semptomlarına, sağlık geçmişine, yaşına ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. Genellikle ilaçlar, cerrahi müdahale veya diğer tedavi yöntemlerinden biri veya birkaçının bir kombinasyonu olarak yapılır.

İlaç tedavisi: Hastalıkta en yaygın kullanılan yöntem epilepsi ilaçları ile tedavidir. Bu ilaçlar beyindeki anormal elektrik aktivitesini kontrol etmeye yardımcı olur. İlacın dozajı, çeşidi ve sıklığı hastanın durumuna göre ayarlanır. İlaçlar etkili olmadığında, diğer tedavi seçenekleri düşünülebilir.

Cerrahi müdahale: Cerrahi müdahale, epilepsi krizlerine neden olan beyin bölgesinin çıkarılmasını veya değiştirilmesini içeren bir prosedürdür. Bu yöntem, ilaç tedavisi başarısız olduğunda ve epilepsi nöbetlerinin kaynağı olarak belirli bir beyin bölgesi tespit edildiğinde değerlendirilebilir.

Diğer tedavi yöntemleri: Diğer epilepsi tedavisi yöntemleri arasında diyet değişiklikleri, vagus sinir stimülasyonu ve beyin stimülasyonu bulunur. Diyet değişiklikleri, özellikle çocuklarda epilepsi kontrolü için faydalı olabilir. Vagus sinir stimülasyonu ise göğüs altına yerleştirilen pilin beyne elektrik sinyalleri göndererek epilepsi nöbetlerini kontrol etmeye yardımcı olması yöntemidir. Böylece hastalarda belirgin düzelme sağlanabilir.