15 Eylül Dünya Lenfoma Günü: Fark Et, Harekete Geç
Her yıl 15 Eylül, lenfoma hastalığına dikkat çekmek ve kamuoyunda bilinç oluşturmak amacıyla "Dünya Lenfoma Farkındalık Günü" olarak anılmaktadır. Lenfoma, lenfatik sistemde gelişen ve bağışıklık sistemini etkileyen ciddi bir kanser türüdür. Peki, "lenfoma nedir" ve bu hastalığın belirtileri nelerdir?
Lenfoma Nedir?
Lenfoma, lenfatik sistemdeki lenfosit adlı beyaz kan hücrelerinden kaynaklanan bir kanser türüdür. Bu sistem, lenf düğümleri, dalak, timüs, kemik iliği gibi yapılardan oluşur ve bağışıklık sisteminin çekirdeğidir. Lenfoma; Hodgkin lenfoma ve Non-Hodgkin lenfoma olmak üzere iki ana türe ayrılır.
Lenfoma Belirtileri Nelerdir?
"Lenfoma belirtileri" genellikle sinsi ilerler ve pek çok kişi tarafından göz ardı edilebilir. En yaygın belirti, boyun, koltuk altı veya kasıkta hissedilen ağrısız lenf bezi şişliğidir. Diğer yaygın belirtiler ise şunlardır:
- Nedeni bilinmeyen ateş
- Gece terlemeleri
- Ani ve açıklanamayan kilo kaybı
- Sürekli halsizlik
- Deride kaşıntı
- Karında şişlik ve rahatsızlık
- Nefes darlığı, öksürük
Bu belirtiler fark edildiğinde zaman kaybetmeden bir uzmana başvurulmalıdır.
Lenfoma Risk Faktörleri Nelerdir?
"Lenfoma risk faktörleri" tam olarak bilinmese de, aşağıdaki unsurlar riski artırabilir:
- 50 yaş üzeri olmak
- Erkek cinsiyet
- Ailede lenfoma öyküsü
- Kimyasallara (benzen, tarım ilaçları) maruziyet
- Bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıklar (HIV vb.)
- Otoimmün hastalıklar (lupus, Sjögren sendromu vb.)
- Bazı enfeksiyonlar (EBV, H. pylori, Hepatit C)
- Obezite
Çocuklarda Lenfoma
"Çocuklarda lenfoma", çocukluk çağı kanserlerinin %12’sini oluşturur ve genellikle ilk 3 sırada yer alır. Erken belirti gözlemi ve hızlı hareket etmek, tedavi şansını artırır.
Lenf Bezi Şişliği Ne Anlama Gelir?
Boyun, koltuk altı ya da kasıkta ortaya çıkan "lenf bezi şişliği", vücudun bir enfeksiyonla savaşması sonucu oluşabileceği gibi, lenfomanın da ilk belirtisi olabilir. Ağrısız ve kalıcı şişliklerde hekime başvurmak önemlidir.
Lenfoma Tanısı Nasıl Konur?
"Lenfoma tanısı nasıl konur?" sorusu hastalığın erken yakalanmasında kilit rol oynar. Tanı için kullanılan yöntemler şunlardır:
- Ayrıntılı hasta öyküsü ve fizik muayene
- Lenf nodu biyopsisi (altın standart)
- Kemik iliği biyopsisi
- Kan testleri
- PET-CT, MRI gibi görüntüleme yöntemleri
Lenfoma Tedavisi
"Lenfoma tedavisi", hastalığın alt tipi ve evresine göre değişir. Uygulanan başlıca tedavi yöntemleri:
- Kemoterapi
- Radyoterapi
- Monoklonal antikorlarla biyolojik tedavi
- Hedefe yönelik tedaviler
- Kök hücre nakli
- Cerrahi (nadiren, genellikle tanı için)
Fark Et, Erken Hareket Et
Lenfoma için standart bir tarama yöntemi yoktur. Bu nedenle belirtileri tanımak ve fark edildiğinde gecikmeden harekete geçmek hayati önem taşır. "Kanserde erken teşhis hayat kurtarır" gerçeğini unutmayalım.