Dış Gebelik Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Dış gebelik normalde rahim içinde yerleşmesini beklediğimiz gebelik ürününün rahim iç tabakası dışında herhangi bir yerde yerleşmesi durumudur. İlk 3 ayda tanı alan gebeliklerin %2‘si dış gebeliktir. Gebeliğe bağlı ölümlerin %6‘sını oluşturması nedeniyle erken tanı ve  tedavisi oldukça önemli bir durumdur.

 

Dış gebelik % 95 oranında tüplerde yerleşir. Azalan oranlarda ise yumurtalık, karın içi, rahim ağzı ve daha önceki sezaryen kesi yerinde de görülebilir.

 

Tüplerde kısmi tıkanıklık yapan ya da tüplerin hareket kabiliyetini azaltan bütün durumlar dış gebelik oluşması için birer nedendir. Bunlardan en sık görüleni geçirilmiş enfeksiyonlardır. Yine geçirilmiş operasyonlar da dokularda yapışmalara neden olarak dış gebeliğe zemin hazırlar.

 

Daha önce bir kez dış gebelik geçirmiş olmak bir sonraki gebeliğin de %10 olasılıkla dış gebelik şeklinde gelişmesine neden olur.

 

Başta gelişmiş ülkeler olmak üzere 30 yıldır dünya genelinde dış gebelik oransal olarak artmaktadır. Son verilere göre tanısı konmuş gebeliklerin 1000'de 16'sının dış gebelik olduğunu ve bu sayının 1970'e göre beş kat arttığını göstermektedir. Birkaç maddede artış nedenlerini özetleyecek olursak:

 

Dış gebeliğin erken dönemlerinde hiçbir şikayetiniz olmayabilir. Normal bir gebelikteki gibi adet gecikmesi, mide bulantıları, kan ve idrarda yapılan gebelik testlerinin olumlu olması normal gebelik ile aynıdır ve dış gebeliğin fark edilmesini engelleyebilir. Alt karın bölgelerinde ağrı, kasıkta tek taraflı ağrı, bir adet rötarından sonrasında lekelenme tarzında vajinal kanamalar ise dış gebelik için şüphe uyandırır.

 

Eğer gebelik ürünü, dış gebeliğin en sık görüldüğü tüplerde yerleşmişse, gebeliğin ilerleyen dönemlerinde gebeliğin yerleştiği tüp, gerginliği daha fazla kaldıramaz ve bir yerden yırtılır. Karın içinde kanama ile birlikte karın ağrısının şiddetinde artma, kanama miktarı ile ilişkili olarak da baş dönmesi, bayılma hatta şok tablosu bile gelişebilir.

 

Dış gebeliğin tanısını koymada erken dönemlerde seri beta HCG ölçümleri önemlidir. Normal bir gebelikte beta HCG değerinin serumda ikiye katlanma süresi yaklaşık 48 saattir. Dış gebelikte ise beklenen bu artış olmaz. Yine beta HCG değerleninin yaklaşık 2000 ve üzeri gibi yüksek değerlere ulaşmasına rağmen transvajinal ultrasonografide gebelik kesesinin rahim içerisinde görülememesi tanıyı kuvvetlendirir.

 

Bulunduğu bölgede yırtılmaya sebep olarak iç kanama oluşturmuş bir dış gebelik tanısını koymada  kan kaybı belirtileriyle birlikte gebelik testinin müspet olması, muayene ve ultrasonda karın içinde serbest kan saptanması yeterlidir. Kesin tanısı laparoskopi ile konulur.

 

Ayırıcı tanıda ise erken gebelik, düşük tehdidi, tam olmayan düşük, akut apandisit, akut pelvis iltihabı, dejenere olmuş miyom düşünülmelidir. Çok nadiren bir normal gebelik ve bir dış gebelik birlikte olabilir.

 

Dış gebeliğin tedavisi medikal ve cerrahi olmak üzere iki şekilde yapılabilir. Tedavide izlenecek yol hastalığın tanı anındaki durumu ile ilgilidir. Eğer tüp hasar görmeden ve iç kanama meydana gelmeden tanı konulmuşsa ve erken dönemde ise hasta  ameliyat edilmeden ilaç tedavisi denenebilir. Bu hastalarda ilaç tedavisinden sonra sıkı gebelik değerlerinin takibi yapılır.  Diğer bir tedavi şekli olan ameliyat ise kapalı yöntem dediğimiz laparoskopik yöntemle gercekleştirilebildiği gibi hastanın durumuna göre açık ameliyat  'laparotomi' ile de gerçekleştirilebilir. Hastahanemizde dış gebeliğin gerek medikal gerek cerrahi her iki tedavi şekli başarılı bir şekilde yapılabilmektedir.

 

Günümüzün erken tanı ve tedavi yöntemleriyle hastanın erken gebelik döneminde başvurması koşuluyla dış gebelik henüz iç kanamaya yol açmadan tanınmakta ve  ilaçlarla ameliyatsız bir şekilde güvenle tedavi edilebilmektedir. Anne adaylarının dikkat etmesi gereken  en önemli husus, dış gebelik geçirme açısından hiçbir risk faktörü bulunmasa bile gebeliğin en erken döneminden itibaren doktor kontrolüne gidilmesidir.