Rahim Ağzı Kanseri Korkulu Rüyanız Olmasın

Serviks Kanseri (Rahim Ağzı Kanseri) 

Dünya çapında en sık görülen kanser türlerinden biridir. Tarama programları, serviks kanserinin azalmasında önemli bir etkiye sahip olmasına rağmen hala kadınlar serviks kanseri nedeniyle yaşamını kaybetmektedir. 

Serviksin (rahim ağzı), rahimin vajene açılan dar boynudur. Serviks, aynı zamanda enfeksiyonların rahme ulaşmasını engellemeye yardımcı, önemli bir bariyer görevi de görmektedir. Gebelik sırasında serviks, bebeği rahim (uterus) içinde tutmaya yardımcı olmak için sıkıca kapalı durumda kalır. Bebek doğmaya hazır olduğunda serviks yaklaşık 10 cm açılarak bebeğin geçmesine izin verir.

Serviks hücreleri anormalleşip kontrolsüz bir şekilde büyümeye başladığında serviks kanseri ortaya çıkmaktadır. Serviks kanserinin nedenleri arasında papillomavirüs (HPV) rol oynamaktadır. Yaklaşık 100 HPV tipi olmasına rağmen çok az bir kısmı rahim ağzı kanserlerine yol açmaktadır. Serviks kanseri olgularının çoğuna iki tip HPV (HPV 16 ve 18) neden olmaktadır. Serviks kanseri olgularının aşağı yukarı % 70’inde bu iki tip bulunmuştur.

Serviks Kanserinde Risk Faktörleri

HPV (human papilloma virüs) 80’den fazla HPV virüsü serviks kanseri için risk faktörü oluşturur. HPV’in genital siğillerin %90’ına, serviks kanserlerinin %70’ ine neden olan iki tipine karşı bir aşı geliştirilmiştir. Bu aşının en az beş yıl süre ile HPV enfeksiyonlarına karşı koruma sağladığı kanıtlanmıştır. Korumanın ne kadar süreceği de halen araştırılmaktadır.
HPV esas olarak cinsel yolla bulaşmaktadır. Cinsel hayata erken başlayan ve çok partner değiştiren kadınlarda serviks kanseri riski artmaktadır. 7 veya daha fazla hamilelik geçiren kadınlarda serviks kanseri riski fazladır.

Düzenli jinekolojik muayene ve Pap-smear testi serviks kanserinden korunmada yardımcıdır. Serviksdeki değişiklikler, Pap-smear testi ile tespit edilerek kanser gelişmeden tedavi edilebilir. Düzenli Pap-smear testi yaptırmayan kadınlarda serviks kanseri riski artmaktadır.

Sigara İçmek Serviks Kanseri Riskini Artırır

Serviks kanseri için risk faktörlerini bilmek onlardan kaçınmada ve korunmada da yardımcı olacaktır. HPV enfeksiyonu çok yaygın olduğundan ve her yaşta görülebileceğinden, cinsel olarak aktif olan kadınlar hayatları boyunca bu riskle karşı karşıya kalabilirler. Cinsel yaşamı aktif olan kadınlar düzenli aralıklarla PAP SMEAR testi yaptırmalıdır. Pap-smear sonucunda normal ve anormal hücreler şeklinde raporlar görülmektedir. Normal hücreler görüldüğünde yıllık muayene ve smear takipleri yapılması yeterlidir. Ancak anormal hücreler çıktığında hasta daha yakından takip edilmelidir.

 
Pap- Smear Testi Sonucunda Görülen Anormal Hücreler Nelerdir?

Bazen Pap-smear testi sonuçları bazı serviks hücrelerinizin anormal göründüğünü saptayabilir. Paniğe kapılmayın! Bu sonuç hücrelerin şekil, büyüklük veya düzenlenmelerinin değiştiği anlamına gelir. Bu sonuçta patolog hücrelerin iyi ya da kötü olarak net ayırt edilemediğini ileri incelemeye ihtiyaç olduğunu belirtmektedir. Anormal Pap-smear testi sonuçlarına yol açabilen yakın zamanlı cinsel aktivite, vajinal duş, Herpes (uçuk) gibi cinsel yolla bulaşanları da içeren maya enfeksiyonları veya başka enfeksiyonlar, gebelik, düşük, ilaçlar, hormonal değişiklikler, genital siğillere neden olan HPV tipleri gibi birçok serviks iltihabı nedeni vardır.

Pap-smear testi sonuçları size anormal hücreler veya hücresel değişiklikler olduğunu bildirilebilir. Bu anormal bir sonuçtur. Laboratuvarın ileri araştırmayı gerektiren bazı hücresel değişiklikleri ayırt ettiği anlamına gelir. Hücresel değişikliklerin tümünün acilen tedavi edilmesi anlamına gelmez. Bazıları tedavi gerektirmeden kaybolabilir. Değişikliklerin derecesine bağlı olarak bir Pap-smear testi veya kolposkopi istenebilir. Bazen de smear sonucunun yetersizliğinden söz edilir ve ikinci bir Pap-smear testi istenir. Bu, laboratuvarın lam üzerindeki hücreleri tam ve doğru değerlendiremediği anlamını taşır. Bunun nedeni, kan hücrelerinin diğer hücreleri maskelemesi veya hücre örneklerinin çok kalın veya ince sürülmesi olabilir. Bu durumda gerekli tıbbi destek sonrasında tekrar smear testi yapılır.

Smear sonucunda anormal hücreler varlığından bahsedilebilir. Bu anormal hücreler, normal hücrelerden farklı yapıda kanserleşme potansiyeline sahip olan hücrelerdir. Bu nedenle kanser öncülü hücreler denmektedir. Ancak gerileyebilir ve normale dönebilir. Kanser öncülü serviks hücreleri, kanser olduğunuz anlamına gelmemektedir. Kanser öncülü hücre kümelerine genellikle lezyon denir ve bunlar gelişmenin evresine göre hafiften şiddetliye göre derecelendirilir.

Bu kanser öncesi hücreler Servikal İntraepitelyal Neoplazi (CIN) olarak adlandırabilir ve hafiften (CIN1) şiddetliye (CIN3) doğru derecelendirir.

CIN1: Hafif derecede hücresel değişiklikler mevcuttur. Bu sonuca sahip kadınların yarısından fazlasında anormal hücreler zamanla kendiliğinden kaybolduğundan tedaviye gerek duyulmayacaktır. Bir kısmı da diğer lezyonlara doğru ilerleyeceğinden takip ve tedavisi gerekmektedir.

CIN2: CIN2 olarak sınıflandırılan anormal hücrelerin, ilerleme olasılığı daha yüksektir. Bu nedenle anormal alan ortadan kaldırılarak serviks kanser gelişimi riski azaltılacaktır.

CIN3: CIN3 olarak sınıflandırılan anormal hücrelerin ilerlemesi olasıdır. Bu sonuca sahip kadınların tümüne tedavi önerilir. Böylece serviks kanseri gelişme olasılıklarını azaltmak için anormal alan ortadan kaldırılabilir.

Doktorunuz anormal lezyonlara sahip olduğunuz ve ilave tedaviye gerek duyduğunuzu saptarsa, birçok tedavi yöntemi mevcuttur. Bu tedavilerin çoğu, muayenehane veya hastanede, kadın-doğum polikliniğinde uygulanmaktadır. Gerekirse lokal anestezi kullanılacağından bu tedavi metotları size acı vermeyecektir.

LEEP ( Loop Electrosurgical Excision Procedure [Elektrocerrahi Lupla Eksizyon İşlemi]

Halen en çok kullanılan basit bir tedavi yöntemi olup anormal hücreleri yok etmek için ısıtılmış bir ince tel halka kullanılır.

Konizasyon
Anormal hücreleri yok etmek için serviksten koni şeklinde bir doku parçası çıkartılır.

Lazer Tedavisi
Anormal hücreleri yakıp yok etmek için lazer kullanılır.
En iyi tedavinin belirlenmesi için doktorlarınızın görüşlerini dinlemeli ve seçenekleri tartışmalısınız.

Serviks Kanserinden Korunma

Bir kişinin kansere yakalanma olasılığını artıran faktörlere, risk faktörleri, buna karşın kanser gelişim riskini azaltan faktörler ise koruyucu faktörler denir. Genetik faktörler gibi bazı risk faktörlerinin ortadan kaldırılması mümkün değilken diyet, sigara gibi bazı risk faktörlerinin önlenmesi mümkündür. Kanserden korunma önlenebilir risk faktörlerinin azaltılıp, koruyucu faktörlerin artırılarak kanser gelişim riskinin azaltılmasıdır. Pap-smear testi ile serviks kanseri riski oldukça azalmıştır.

Pap - Smear Testinin Önemi

Pap-smear testi serviksten bir sürüntü almayı gerektirir. Bu test, bir spatül veya özel bir fırça kullanarak serviksin yüzeyinden nazikçe birkaç hücre alacak bir sağlık personelini gerektirir. Alınan bu örnekler daha sonra olası erken anormallikler açısından mikroskop altında incelenir. Anormallikler saptandığında hastayla hemen temasa geçilecek, ileri testler ve olası tedavi için önerilerde bulunulacaktır.
 

Ne Sıklıkla Pap-Smear Testinden Geçmem Gerekir?

Düzenli aralıklarla test yaptırmanız önemlidir. Serviks kanseri tarama standartlarına göre cinsel yaşamı aktif her kadının yılda bir kez Pap-smear testi yaptırması önerilir. Testlerle kanseri erken evrede yakalanmış olduğundan birçok yaşam kurtulmuştur. Düzenli testler kendinizi korumanıza yardımcı olacaktır.

Anormal Pap-smear testi sonuçları oldukça sık görülmekte olup, serviks kanseri anlamı taşımaz. Hücrelerdeki değişiklikler hafif derecede ise doktorunuz yalnızca Pap-smear testinin tekrarlanmasını önerebilir. Bir anormallik varsa, tedavi önerilebilir. Daha sonra, Pap-smear testi tekrarlanır. Çünkü hafif derecede hücresel değişiklikler sıklıkla kendi kendilerine iyileşmektedir. Birkaç ay sonra hâlâ anormal hücreler mevcutsa doktorunuz sizi daha fazla izleyecektir. Anormal servikal bulgular saptandığında izlenilecek yol kolposkopi yapılmasıdır.

Kolposkopide, bir kolposkop kullanarak serviksin içindeki değişiklikleri doğrudan ve çok yakından görmek mümkündür. Pap-smear testinde olduğu gibi muayene masasına yatarsınız, doktorunuz serviksi gözlemek için rahim ağzınıza spekulum denilen bir alet yerleştirir. Doktorunuz kolposkop denilen ışıklandırılmış bir mikroskop kullanarak serviks dokusunu aydınlatıp görünümünü büyütecek ve serviks dokusundaki anormallikleri araştıracaktır. İşlem genellikle 5-10 dakika sürmektedir.

Biyopsi
Kolposkopi sırasında doktorunuz ileri analizler için küçük bir serviks dokusu örneği alabilir. Bu işleme biyopsi denilir. Bu işlemde analiz için parça alınmadan önce genellikle serviks uyuşturulur. Biyopsiden sonra kramp veya ağrı ya da hafif kanama görülebilir ancak bu durum endişe etmemeniz gereken, beklenen bir durumdur.

Düzenli aralıklarla Pap-smear testi yaptıran ve ardından gerekirse tedavi uygulanan kadınların çoğu serviks kanserine karşı iyi bir korunma sağlayacaktır.